وبلاگ

رست قهوه و انواع آن را بیشتر بشناسید

رست قهوه

آموزش رست قهوه در خانه; چطور در خانه قهوه دلخواه خود را روست کنیم؟

فرآیند رست قهوه به چه صورت است؟

آیا می توان در خانه قهوه سبز را رست یا برشته کرد؟

منظور از تنوع رست در یک نوع قهوه چیست؟

این ها نمونه ای از سوالاتی است که با گسترش فرهنگ قهوه نوشی در کشورمان به مرور در ذهن دوستداران قهوه شکل می گیرد.

در نوشتار زیر تلاش می کنیم تا بتوانیم بخشی از سوالات فوق را پاسخ دهیم.

دانستن فرایند رست قهوه مهم تر از هرچیز دیگری اطلاعات شما را در باب مسیر طی شده قهوه از مزرعه تا فنجان، افزایش می دهد.

مسلما با برشته کردن قهوه در خانه خود تجربیات گران بهایی را به دست خواهید آورد. اما قبل از هر چیز باید توجه کنید که انتظار بالایی از کیفیت قهوه روست شده توسط خودتان (حداقل در چند مرتبه اول) نداشته باشید!

نکته مثبت برشته کردن خانگی قهوه، تازگی قهوه بدست آمده و نیز دلخواه بودن درجه رست است.

ما به شدت به رست خانگی قهوه معتقدیم و اصلا” آن را فرآیندی پیچیده نمی دانیم. توجه فرمایید که هر مطلبی که طی آن روست یا برشته کردن قهوه را امری حرفه ای و پیچیده قلمداد کند از اساس غلط است.

با راهنمایی ساده ای که در ذیل به آن اشاره می شود، به راحتی می توانید قهوه رست شده توسط خود را در منزل بنوشید.

پاپ کورن ساز مناسب روست قهوه

چند روش مختلف برای روست قهوه در منزل وجود دارد که هر کدام مزایا و معایبی دارند:

برای شروع به چه چیز هایی نیاز دارم؟
جنبه مثبت رست خانگی قهوه در آن است که در واقع شما برای این کار به هیچ وسیله خاصی که در خانه یافت نشود نیاز نخواهید داشت.

معرفی ۳ روش برای رست قهوه آسان قهوه:

۱. رست کردن در قابلمه

۲. رست کردن در فر

۳. رست کردن در دستگاه پاپ کورن ساز(پف فیل ساز)

رست قهوه در قابلمه یا فر جزء دم دستی ترین راه های به دست آوردن قهوه تازه است، اما روش بهتر استفاده از ماشین پاپ کورن ساز است.

ماشین های پاپ کورن ساز معمولا قیمتی بین۸۰ هزار تومان تا ۸۰۰ هزار تومان دارند.

توجه

ماشین های پاپ کورن ساز معمولا برای برشته کردن ذرت تعبیه شده اند. استفاده از آن ها برای قهوه ممکن است باعث کاهش عمر دستگاه شود.

حتما برای رست قهوه با ماشین از ماشین های پاپ کورنی استفاده کنید که از کناره ها گرم می شوند. استفاده از پاپ کورن هایی که از زیر گرم می شوند، کیفیت قهوه رست شده را پایین می آورد.

ضمنا پوشه های قهوه در اثر رست شدن بسیار قابل اشتعال اند.

درک فرآیند روست قهوه:

برای به دست آوردن قهوه با کیفیت تر، درک مکانیزم روست شدن دانه های قهوه بسیار تأثیرگذار است. در این قسمت سعی می کنیم به صورت اجمالی نکات مهم را در برشته شدن قهوه آموزش دهیم.

اتفاقاتی که برای یک دانه سبز تا مرحله آماده ی آسیاب شدن می افتد عبارت است از:

  • داغ شدن دانه
  • سرد شدن مجدد
  • آماده ی آسیاب شدن و سرو دانه قهوه

مراحل تبدیل دانه قهوه طی فرآیند روست

در اینجا بیشتر روی مرحله روست یا برشته کردن تمرکز می کنیم که چه اتفاقاتی در مرحله روست می افتد؟

دما:

فرآیند رست دانه های قهوه در دمایی بین ۱۷۵ تا ۲۶۰ درجه سانتی گراد اتفاق می افتد، البته دمای رست به روشی که شما آن را انتخاب می کنید و تا حدودی به خود دانه های قهوه بستگی دارد.

تحرک:

قهوه هیچ گاه در حالتی که ایستا گرم شده باشد رست نمی شود. تکان دادن قهوه ها در حین رست باعث یکدست شدن دما بین دانه های قهوه و رست دانه ها می شود.

کرک اول:

کرک اول یا ترک خوردگی ابتدایی پس از ۳ تا ۵ دقیقه از شروع رست آغاز می شود.

این فرآیند با صدای تق تق نسبتاً بالایی همراه می شود، البته فاصله شروع روست تا کرک اول در دستگاه های صنعتی گاهاً به ۳۰ نیز می رسد.

پس از ترک خوردگی یا کرک اول قهوه را می توان از دستگاه خارج کرد.قهوه بدست آمده را قهوه با رست لایت یا روشن می نامند.

از این قهوه در تهیه قهوه ترک وایت کافی بسیار استفاده می شود.

توجه کنید که قبل از کرک اول عملاً قهوه رست نشده و خام محسوب می شود. برای حصول قهوه تیره تر حرارت و تحرک را ادامه می دهیم.

کرک دوم:

پس از چند دقیقه کوتاه از کم شدن صدای ترق و تروق ناشی از کرک اول دوباره صدای ترق و تروق بلند می شود.

این صدا را کرک دوم یا ترک خوردگی ثانویه می گویند. قهوه هایی که در این حالت از حرارت جدا می شوند را مدیوم یا ملایم گویند. توجه کنید که فاصله بین کرک های اول و دوم بسیار به نژاد دانه های قهوه بستگی دارد.

پس از کرک دوم فاصله رست مدیوم تا قهوه سوخته بسیار کوتاه است.پس توصیه می کنیم اگر تمایل به درست کردن قهوه دارک یا تیره دارید، پس از کرک دوم حواستان را کاملا” جمع کنید قبل از آنکه قهوه بسوزد!

سرد کردن مجدد:

پس از رسیدن به درجه دلخواه قهوه به سرعت باید سرد شود.برای این امر بهترین کار در خانه انتقال دانه ها به آبکش فلزی است. (آبکش پلاستیکی ممکن است آب شود!)

برای این منظور دانه ها را در یک آبکش فلزی بریزید. سپس آبکش دیگری روی آن قرار داده و با محکم نگه داشتن آن ها قهوه را تکان دهید تا خنک شود.

جداکردن پوسته ها:

پوسته های قهوه در حین رست مرتب از وسیله ای که در حال رست آن هستید خارج می شوند. این پوسته ها به شدت اشتعال زا هستند پس مراقب آن ها باشید.جداکردن پوسته ها پس از روست نیز به پایین آمدن سریع دمای قهوه کمک می کند. استفاده از آبکش فلزی به روشی که بالا توضیح داده شد پوسته ها به خوبی جدا می شوند.

شیمی روست:

زمانی که شما قهوه را روست میکنید واکنش های شیمیایی بسیار جالبی رخ می دهد. بالغ بر ۸۰۰ ترکیب بدون عطر و با بوی معمولی موجود در قهوه سبز، پس از روست به ترکیباتی مطبوع و جذاب تبدیل می شوند.به همین علت است که قهوه سبز معمولاً نامطبوع و قهوه برشته مطبوع است.

قهوه روست شده گاز دی اکسید کربن (CO2) آزاد میکند.

این فرآیند تا چند هفته ادامه پیدا می کند اما این CO2 چه تأثیری بر روی قهوه دارد؟

  • گاز کربن دی اکسید به طور طبیعی از قهوه ها در برابر اکسیژن محافظت میکند.
  • اکسید شدن، قهوه ها را فاسد می کند. قهوه پس از مجاورت با اکسیژن به مرور بیات می شود.
  • مقادیر زیاد co2 در قهوه باعث بوجود آمدن مقدار بیشتر کرما (crema=کرم روی نوشیدنی) میشود.کرم بیش از حد لزوما ویژگی خوبی نیست.
  • مقادیر کمتر CO2 نیز باعث طعم بیات گونه قهوه می شود.

آسیاب کردن قهوه

تخلیه گاز کربن دی اکسید:

برای تخلیه طبیعی گاز کربن دی اکسید تا ۱۲ ساعت بعد از رست ، قهوه را بسته بندی نکنید.
◂ بسته بندی زودتر از موعد قهوه باعث فشار بالای گاز دی اکسید کربن میشود. این اتفاق ممکن است منجر به آسیب دیدن بسته بندی محصول شود. در بسیاری موارد گاز آزاد شده بسته بندی را باز میکند.
◂ قهوه در مجاورت با مقادیر بیش از حد CO2 نیز بوی نامطبوعی میگیرد.پس به قهوه خود فرصت تخلیه مناسب گاز را بدهید.
◂ البته نظرات مختلفی در این باب وجود دارد. از چند ساعت تا چند روز زمانی است که ممکن است عده ای جهت تخلیه گاز ، مناسب بدانند.اما پیشنهاد ما امتحان کردن توسط خودتان است.

آسیاب کردن و نگهداری:

  • قبل از آسیاب و دم کردن قهوه ۲۴ ساعت صبر کنید.در اینصورت قهوه فرصت رسیدن به بلوغ طعمی را خواهد یافت.
  • پس از زمان مذکور ، قهوه را دربسته هایی که هوا نفوذ نکند قرار دهید.
  • تا مدت حدود هفت روز بعد از آسیاب ، قهوه ها در بالاترین کیفیت خود قرار دارند.پس از این مدت به مرور از کیفیت قهوه کاسته میشود.

شروع روست:

بعد از آشنایی نسبتا مختصر با مکانیزم رست دانه های قهوه ، اکنون زمان شروع است:

گام اول – خرید دانه سبز

همه چیز با خرید دانه سبز آغاز میشود. برای خرید دانه سبز در هر شهر، بازار خشکبار فروشی گزینه مناسبی است. از قهوه فروشی های شهر هم می توان کمک گرفت.
توجه نمایید که دانه های نژاد عربیکا طعم و کیفیت نسبتا” بهتری دارد.
برای رست خانگی ما دانه هایی را پیشنهاد میکنیم که شکاف وسط دانه باریک تر باشد.
شکاف باریک روست آسان تری در پی دارد.
هرچه شکاف وسط دانه های قهوه بازتر باشد، قهوه زودتر دارک شده و زود تر میسوزد.

نکته دیگر یکدست بودن سایز و رنگ قهوه است.
تنوع سایز ورنگ در دانه های سبز مانع رسیدن به روست مطلوب می شود.
قهوه هایی که سایز ورنگ متفاوتی دارند، زمان رستشان هم متفاوت است.
پس ممکن است در رست کردن قهوه های متنوع، شما بخشی از قهوه را بسوزانید در حالی که بخش دیگر آن هنوز خام است.

گام دوم – روست کردن

اینجا مرحله هیجان انگیز ماجراست!
یکی از ۳ روش توضیح داده شده در زیر را دنبال کنید.و به راهنمایی های داده شده عمل نمایید تا خوش طعم ترین قهوه ای را که تا بحال نوشیده اید خودتان روست کنید.

روست قهوه روی قابلمه

قابلمه وسیله ای است که در هر خانه ای یافت می شود.
همین موضوع سبب راحتی هرچه بیشتر این روش برشته نمودن قهوه می شود.
فیلم های آموزشی متعددی در اینترنت را می توان یا موضوع برشته کردن قهوه در قابلمه یافت.
اما توجه به نکات زیر ضروری است.

نکـــته:

استفاده از قابلمه های تفلون و نچسب، طعم نامناسبی به قهوه می دهد.
حتی الامکان از قابلمه بون روکش استفاده نمایید.

نکات منفی

  • سخت بودن رسیدن به دمای صحیح و مناسب
  • دودزا بودن عملیات روست

نکات مثبت

  • سریع بودن
  • راحت بودن
  • بدون نیاز به ابزار اضافی

مواد لازم

  • دانه سبز قهوه
  • قابلمه ضخیم و بدون روکش (ترجیحا استیل)
  • دو عدد آبکش فلزی
  • گریل داغ یا شعله گاز
  • قاشق چوبی
  • دستکش آشپزی

سرد کردن قهوه پس از روست

نکات و روش ها:

تهویه حداکثـــری

هودآشپزخانه را روشن کرده و پنجره ها را باز کنید.
این فرآیند به شدت دودزاست.
اما بوی قهوه نیز بخش دلنشین این عملیات است.
اگر دستگاه گریل دارید روست کردن در فضای باز گزینه مناسب تری است.

رساندن دمای قابلمه به درجه مناسب

معمولاً برای شروع رست قهوه ابتدا دمای قابلمه را به حدود ۲۳۰ درجه سلسیوس می رسانند.
رساندن به دمای مطلوب در دفعات اول سخت به نظر میرسد.
ناامید نشوید.چون با کسب تجربه مهارت لازم را بدست خواهید آورد.

اضــافه کردن یک لایه نازک دانه قهوه به قابــلمه

حجم زیادی از دانه قهوه را داخل قابلمه نریزید. زیرا هم زدن را دشوار میکند و هم قهوه ها از حالت یکدست خارج میشوند.

تکان دادن

هرگز تکان دادن را متوقف نکنید.

گوش دادن به صدای کرک اول پس از حدود ۴ تا ۵ دقیقه

اکنون رست قهوه شما لایت روست (روست روشن ) است.

گوش دادن به صدای کرک دوم پس از حدود ۲ دقیقه از کرک اول

در این زمان قهوه شما مدیوم روست ( رست متوسط) شده است.
توجه کنید که اگر به قهوه تیره علاقمند هستید نهایتا تا ۳۰ ثانیه بعد از کرک دوم شعله را خاموش کنید.

انتقال قهوه به آبکش

قهوه را درون یک آبکش فلزی قرار داده و خوب به هم بزنید.
از یک آبکش دیگر برای محصور کردن قهوه میتوان استفاده کرد.
هم زدن و تکان دادن باعث خنک شدن سریع و جدا شدن پوسته ها میشود.
استفاده از دستکش فراموش نشود!

دوازده ساعت اجازه دهید گاز قهوه تخلیه شود.

روست قهوه در فر (شعله اوون Oven)

روش ساده دیگر،استفاده از شعله اون فر است.
اینجا نیز تهویه نقش مهمی در بهبود کیفیت قهوه ایفا میکند.
اگر شعله فر شما دمنده ی باد دارد ترجیحا آن را خاموش کنید.زیرا پوسته های قهوه را در کل خانه پخش میکند!

نکات مثبت

  • بدون نیاز به وسیله دیگر

نکات منفی

  • کند بودن نسبت به سایر روش ها
  • دودزا بودن
  • سخت تر بودن

مواد لازم

  • دانه سبز قهوه
  • سینی فر سوراخ دار
  • دو عدد آبکش فلزی
  • دستکش آشپزی

روست کردن قهوه در فر

نکات و روش ها:

فر را تا درجه ۲۵۰ سلسیوس گرم کنید.

همه محفظه های تهویه هوای فر را باز کنید.

یک لایه نازک قهوه را روی سینی فر پخش کنید.

سینی سوراخ دار بهترین نتیجه را حاصل میکند.
فقط توجه نمایید که سوراخ ها به حدی بزرگ نباشند که دانه های قهوه درون آن ها برود.

سینی را در طبقه وسط فر قرار دهید.

پس از ۵ تا ۷ دقیقه صدای کرک اول به گوش میرسد.

پس از چند دقیقه کرک دوم شروع میشود.

انتقال به آبکش و سپس دوازده ساعت فرصت تخلیه گاز مثل روش قبل

روست قهوه با ماشین پف فیل ساز

روست در ماشین پف فیل ساز

در صورتی که در منزل ماشین پاپ کورن ساز مطابق با توصیه ایمنی که در بالا ذکر شد دارید ، میتوانید از این روش استفاده کنید.
توجه کنید که حتما ماشین پف فیل ساز از کنار گرم شود.

نکات منفی

  • امکان خرابی دستگاه

نکات مثبت

  • تکان دادن خودکار
  • راحتی و روست دقیق
  • سادگی و مکانیزیسیون

مواد لازم

  • دانه سبز قهوه
  • ماشین پاپ کورن ساز
  • قاشق چوبی
  • دو عدد آبکش فلزی
  • دستکش آشپزی

نکات و روش ها:

تهویه

روست را در نزدیکی پنجره انجام دهید.

پیش گرمایش ماشین

در حدود ۳۰ ثانیه

حدود نصف لیوان قهوه سبز را داخل ماشین بریزید.

ظرفیت محفظه را کامل پر نکنید.
دانه های قهوه باید توسط ماشین تکان بخورند.اگر دانه ها تکان نخورند بدان معناست که مقدار زیادی قهوه در دستگاه ریخته اید.
بهتر از یک قاشق چوبی برای کمک به تکان دادن دانه استفاده کنید.

پوسته های خارج شده از ماشین را درون کاسه جمع کنید.

این کار برای جلوگیری از پخش شدن پوسته ضروریست.

به گوش رسیدن صدای کرک اول حدودا پس از ۳ دقیقه

کرک دوم در دقابق ششم تا هشتم روست

انتقال به آبکش و سپس دوازده ساعت فرصت تخلیه گاز مانند روش های قبل

خرید قهوه

برای خرید قهوه می توانید بر روی لینک کلیک کنید تا بهترین دان های قهوه را برای خود خریداری کنید. فروشگاه توپه در کنار انواع دان قهوه و پودری ها برای شما تجهیزاتی مانند انواع قهوه جوش، فرنچ پرس، آیروپرس و …. فراهم کرده تا بتوانید بهترین ها را در کنار هم داشته باشید.

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *